2024-yil 23-fevral kuni O‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish va psixologik-pedagogik respublika tashxis markazi tomonidan maktabgacha va maktab ta'limi tizimida faoliyat yuritayotgan pedagoglar uchun o‘quv-seminar tashkil etildi. Seminarda Sh.Ahmedova «Inklyuziv sinflarda alohida taʼlim ehtiyojlari boʻlgan oʻquvchilar bilan dars oʻtish usullari” mavzusida ma’ruza qildi.

Ma’ruzada inklyuziv taʼlim turli xil oʻziga xos xususiyatlarga ega boʻlgan bolalarni taʼlim jarayoniga jalb qilish, taʼlim muassasalarida tegishli shart-sharoitlar yaratish, korreksion(tuzatish) va rivojlantirish ishlari, darsda nogiron bolalar faoliyatini tashkil etishda uslubiy metodlari, inklyuziv sinfdagi dars sxemasi, faol oʻqitish usullaridan foydalanishning dolzarbligi kabi masalalarga alohida to‘xtalib o‘tildi.

Maʻruzada alohida taʼlim ehtiyojli bolalar bilan ishlashda ularning psixologik xususiyatlarini hisobga olish kerakligi va bunda alohida urgʻu berish kerak boʻlgan vaziyatlar quyidagilar aytib oʻtildi:

        1.Oʻqiyotganda bolaga darslikni ochishga, kerakli sahifani topishga, qayerda oʻqishimizni koʻrsatishga, oʻqiyotganda, qayerni oʻqiyotganimizni koʻrsatishga yordam berish kerak (bolalar diqqatini ushlab turolmaydi).

           Bunday lahzalar har qanday sinfda sodir boʻladi, lekin bu holda bola mumkin,   lekin baʼzi sabablarga koʻra darsga ergashishni istamaydi va tanbehga loyiqdir. Inklyuziv sinfda bolalar darsni kuzatib bora olmaydilar, shuning uchun ularga yordam kerak.

         2.Dars davomida siz topshiriqlarni bajarish vaqtini qisqartirishingiz   kerak (agar bu matn uchun savollar boʻlsa, unda siz 3, 4 savolni muhokama qilishingiz mumkin, matnni toʻliq oʻqimagaslik ham tavsiya etiladi, chunki bolalar. tez  charchashadi).

         3. Savollarga javob berishda oʻquvchiga oʻylash uchun biroz koʻproq vaqt berish kerak (bolalar reaksiyasi sekin boʻlishi mumkin).

         4. Yozma ish, testlar koʻproq vaqtni oladi, bunda oʻqituvchining yordami kerak.

Darsda nogiron bolalar faoliyatini tashkil etishda uslubiy metodlar etib quyidagilar aytib o‘tildi:

* oʻquv materialining oqilona dozasi;

* vazifa bosqichlarini ketma-ket bajarish;

* oʻtgan materialni takrorlash;

* talabalarga topshiriqni bajarish boʻyicha koʻrsatmalarni takrorlash;

* topshiriqni bajarish uchun qoʻshimcha vaqt ajratish;

* diktantlarni individual rejimda bajarish;

* topshiriqni tushuntirish paytida talabaga yaqin boʻlish;

* bolaning hissiy tajribasiga maksimal darajada ishonish;

* bolaning yanada rivojlangan qobiliyatlariga tayanish;

* faoliyat turlarining oʻzgarishi, ish va dam olishning oʻzgarishi.

Inklyuziv sinfdagi dars sxemasi

* yangi materialni bosqichma-bosqich tushuntirish;

* vazifalarni dozalangan bajarish;

* talaba tomonidan topshiriqni bajarish boʻyicha koʻrsatmalarni takrorlash;

* audio, vizual oʻquv vositalari bilan taʼminlash;

* taʼlim yutuqlari darajasini maxsus baholash tizimi.

* maxsus baholash, birinchi navbatda, bolaning muvaffaqiyati va uning saʼy-     harakatlariga qarab individual baholash shkalasini oʻz ichiga oladi.

Bolani toʻgʻri baholash uchun quyidagi jihatlarni hisobga olish takliflari berildi:

    1. Bolaning yomonligini emas, yaxshi xulq-atvorini ragʻbatlashga harakat qilish.

    2. Intizomning juda jiddiy boʻlmagan buzilishlariga eʼtibor bermaslik.

    3. Bolaning xatti-harakati dori bilan bogʻliq boʻlishi mumkinligiga tayyor boʻlish.

    4. Qandaydir "biror bir maxsus" soʻzni oʻylab toping, uni talaffuz       qilgandan soʻng,       bola toʻgʻri harakat qilmayotganini tushunadi.

    5.Maqsadga erishish uchun oraliq baholashdan foydalanish.

    6. Oʻquvchiingizga yaxshi baho olish uchun ishni qayta yozishga ruxsat berish (kelajakda qayta ishlangan ish uchun bahoni hisobga olish).

    7.Bolaning oʻsishi va rivojlanishini baholashda: (zachet-nezachet) muvoffaqiyatli-muvofaqiyatsiz baholash tizimidan foydalanish.

             Xulosa qilib quyidagi nazorat va o‘quv vazifalari tavsiya etildi:

        1. Bolalarni rivojlanish darajasidan qatʼiy nazar oʻrgatish.

        2. Bolaning ijtimoiy moslashuvini osonlashtirish.

        3. Imkoniyati cheklangan bolalar boʻlgan sinflarda anʼanaviy ish usullari va shakllaridan foydalanish mumkin emasligi.

        4. Mashgʻulotlarning individual marshrutlarini tuzish va monitoring qilish.