Yangiliklar

Обеспечение устойчивого социального и интеллектуального развития лиц, воспитывающихся в системе дошкольного образования

Только здоровый ребенок может быть успешен в процессе личностного и интеллектуального развития, а значит, успешен в обучении. От того насколько грамотно организована здоровье сберегающая деятельность, насколько эффективно используются для этого условия дошкольного учреждения, зависит здоровье ребенка.

Под технологией обеспечения социально-психологического благополучия ребенка понимается совокупность мероприятий, обеспечивающих комфортное и позитивное пребывание ребенка в детском саду.

Задача этой деятельности – обеспечение эмоционального комфорта и позитивного психологического самочувствия ребенка в процессе общения со сверстниками и взрослыми в детском саду, семье; обеспечение социально-эмоционального благополучия дошкольника, т. к. эмоциональный настрой, психическое благополучие, бодрое настроение детей является важным для их здоровья.

Часто мы задаем себе вопрос с чего начать? С самого себя. Делай добро. Люби и прощай людей. Относись к людям так, как хотелось бы, чтобы относились к тебе. Познай себя и окружающий мир. Бойся обидеть человека. Лучше отдать свое, чем взять чужое. Умей дарить людям радость. Не теряй оптимизма, ибо уныние – тоже болезнь.

Педагог, стоящий на страже здоровья ребенка, воспитывающий культуру здоровья ребенка и родителей, прежде всего, сам должен быть здоров, иметь валеологические знания, не переутомлен работой, должен уметь объективно оценивать свои достоинства и недостатки, связанные с профессиональной деятельностью, составить план необходимой самокоррекции и приступить к его реализации.

Состояние здоровья тесно связано с эмоциональным комфортом.

Большинство детей дошкольного возраста основную часть своей жизни проводят в детском саду. Детский сад является необходимой и важной ступенькой, ведущей ребенка в сложный, меняющийся и противоречивый социальный мир. Насколько конструктивным будет вхождение в социум, в большей степени зависит от эмоционального самочувствия ребенка в детском саду.

Условия эмоционального комфорта детей в детском саду: 

1. состояние здоровья ребенка в период посещения им детского сада;

2. особенности взаимодействия ребенка со взрослыми (воспитателями, помощником воспитателя, другими специалистами, которые работают с детьми);

3. особенности взаимодействия ребенка с детьми группы, которую он посещает;

4. эмоциональная обстановка, общий уклад жизни в детском саду;

5. обстановка в семье ребенка.

1. Состояние здоровья и эмоциональное благополучие. Чтобы выяснить, насколько тесна связь между состоянием здоровья и эмоциональным состоянием, нужно соотнести между собой определение этих двух понятий.

Эмоциональное состояние — это особое состояние субъективного эмоционального комфорта – дискомфорта (мне хорошо или мне плохо, как интегральные ощущения благополучия – неблагополучия в тех или иных подсистемах организма или всего организма в целом.

Как же выглядит и ведет себя здоровый ребенок? Он активен, весел, с хорошим настроением. У него хороший аппетит и крепкий сон, он легко просыпается, умеет быстро сосредоточиться, работать без отвлечений. Таким образом, из выше сказанного можно сделать четкий вывод: эмоциональный комфорт напрямую зависит от состояния здоровья ребенка.

2. Характер взаимоотношений ребенка со взрослыми и эмоциональное благополучие. 

Социальное развитие детей по-настоящему может осуществляться лишь в эмоциональном контакте со взрослым. От качества этого общения зависит его положительное эмоциональное самочувствие среди окружающих его людей. Ребенок с радостью идет в тот детский сад, где его ждут, где проявляют к нему искренний интерес, помогают преодолевать неудачи, радуются успеху.

На эмоциональный комфорт ребенка в детском саду в первую очередь влияют воспитатель и помощник воспитателя группы. Это первые значимые люди в ближайшем окружении дошкольника после близких взрослых, т. к. переживая психологическое отделение от матери, он приписывает эмоционально значимые характеристики присущие ей воспитателю.

Очень важно чтобы сущность психологической позиции взрослого отличалась безусловным принятием детей. Она заключается в преобладании позитивных оценок личности и деятельности детей, положительного предвосхищения действий ребенка, оценки поступка, а не личности детей, позитивные невербальные проявления.

Если психологическая позиция взрослого характеризуется неприятием детей, т. е. преобладанием негативных оценок личности и действий детей, то ребенок отвечает ему упрямством, нежеланием подчиняться требованиям. Это является серьезным психологическим барьером между взрослым и детьми.

Неоправданно строгая позиция взрослого и неадекватные средства воспитания приводят к перенапряжению нервной системы и создают благоприятную почву для появления страхов. К таким средствам воспитания относят угрозы, суровые или телесные наказания, искусственное ограничение движений, пренебрежение интересами и желаниями ребенка и т. д.

3. Характер взаимоотношений между детьми и эмоциональное благополучие ребенка. 

Эмоциональное благополучие ребенка и общее отношение к детскому саду во многом зависят также от его отношений со сверстниками. Ребенок чувствует себя гораздо увереннее и спокойнее в обстановке дружеского расположения, когда он может рассчитывать на поддержку и помощь сверстников, на их участие в возможных ситуациях эмоционального комфорта или дискомфорта. Доброжелательные отношения между сверстниками создают положительный эмоциональный климат в группе.

 4. Обстановка в семье ребенка.

Жизнь маленького ребенка начинается в семье, и именно в семье закладывается фундамент физического, психического и нравственного развития. Семья с ее своеобразным, только ей присущим психологическим климатом оказывает решающее влияние на эмоциональное самочувствие ребенка. Семейные конфликты, разные требования к ребенку, непонимание его интересов, потребностей и т. д. могут вызвать отрицательные переживания у детей и оказаться факторами, способствующими развитию неврозов.

Воспитателю очень полезно познакомиться с семьями своих воспитанников, составить свое мнение о том, каково истинное положение ребенка в семье, как относятся к нему близкие, какие взаимоотношения характерны для взрослых данной семьи, какие настроения преобладают при общении членов семьи друг с другом. В беседах с родителями можно также определить каково их отношение к окружающим людям.

Условия, необходимые для обеспечения социально психологического благополучия ребенка.

1. Обеспечение эмоционального благополучия:

- через уважительное отношение взрослых к человеческому достоинству детей, формирование и поддержка их положительной самооценки, уверенности в собственных возможностях и способностях.

- через непосредственное общение с каждым ребенком;

2.Поддержка индивидуальности и инициативы детей: 

- через создание условий для свободного выбора детьми деятельности, участников совместной деятельности;

- через создание условий для принятия детьми решений, выражения своих чувств и мыслей;

- через недирективную помощь детям, поддержку детской инициативы и самостоятельности в разных видах деятельности.

3.Установление правил взаимодействия в разных ситуациях:

- создание условий для позитивных, доброжелательных отношений между детьми, в том числе принадлежащих к разным национальнокультурным, религиозным общностям и социальным слоям, а также имеющим различные возможности здоровья;

- развитие коммуникативных способностей детей, позволяющих разрешать конфликтные ситуации со сверстниками;

- развитие умения детей работать в группе сверстников.

4. Построение вариативного развивающего образования, ориентированного на уровень развития, проявляющийся у ребенка в совместной деятельности со взрослыми и более опытными сверстниками, но не актуализирующийся в его индивидуальной деятельности (ЗБР каждого ребенка): 

- через создание условий для овладения культурными средствами деятельности;

- через организацию видов деятельности, способствующих развитию мышления, речи, общения, воображения и детского творчества, личностного, физического и художественно-эстетического развития детей;

- через поддержку спонтанной игры детей, ее обогащение, обеспечение игрового времени и пространства;

- через оценку индивидуального развития детей.

 5. Взаимодействие с родителями (законными представителями) по вопросам образования ребенка, непосредственного вовлечения их в образовательную деятельность, в том числе посредством создания образовательных проектов совместно с семьей на основе выявления потребностей и поддержки образовательных инициатив семьи.

Факторы, влияющие на социально-психологическое благополучие ребенка в ДОУ:

1. Окружающая среда: Предметно-развивающая среда; Эмоционально-развивающая среда.

2. Питание: качество предлагаемых детям блюд, их соответствие потребностям растущего организма, разнообразие меню и сама процедура приема пищи.

3. Физические нагрузки (физическая деятельность дарит мышечную радость, создавая устойчивое настроение).

4. Водные закаливающие процедуры.

5. Игра - является ведущим видом деятельности в дошкольном возрасте.

6. Режим дня.

7. Психогимнастика.

8. Релаксация.

Предметно-развивающая среда.

Цель взрослого в предметной среде - содействовать развитию ребенка как личности. Это и определяет решение следующих задач:

- обеспечить чувство психической защищенности, доверия ребенка к миру, радости существования;

- формирование начал личности (базис личностной культуры);

- развитие индивидуальности.

Эмоционально-развивающая среда.

1.Центры эмоционально-развивающей среды группы ДОУ:

Центр двигательной активности;

Центр песок-вода;

Центр ИЗО деятельности;

Игровые двигательные модули;

Игровая «жилая комната»;

Центр развивающих игр;

Элементы некоторых видов театра, зона «ряженья».

2.Центр релаксации, психологической разгрузки.

«Домотека» (принесенные из дома фотографии, игрушки, вещи, напоминающие о доме. Чем ритуалы помогают ребенку?

Приверженность к порядку для маленького ребенка - способ справиться с тревогой. Ведь он и правда совсем маленький, а мир такой сложный, каждый день происходит столько нового, и хоть что-то должно быть неизменным.

Игры, способствующие оптимизации социально-эмоционального развития ребенка.

Порой нам стоит огромных усилий контролировать свои эмоции, сдерживаться, скрывать их от посторонних. Чтобы научить малыша сдерживать, контролировать свои эмоции, дайте ему почувствовать этот "контроль" и как он "работает" в игровой форме. Упражнение детей в умении изображать выразительно и эмоционально отдельные эмоции, движения, коррекция настроения и отдельных черт характера, обучение ауторелаксации

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Maktabgacha ta’lim tizimida tarbiyalanuvchilarning barqaror ijtimoiy va intellektual rivojlanishini ta’minlash

 

Shaxsiy va intellektual rivojlanish jarayonida faqat sog'lom bola muvaffaqiyatli bo'lishi mumkin, ya'ni u o'rganishda muvaffaqiyatli bo'ladi. Bolaning sog'lig'i sog'liqni saqlashni tejash faoliyati qanchalik to'g'ri tashkil etilganiga, maktabgacha ta'lim muassasasining ushbu shartlaridan qanchalik samarali foydalanilishiga bog'liq.

Bolaning ijtimoiy-psixologik farovonligini ta'minlash texnologiyasi deganda men bolalarning bolalar bog'chasida qulay va ijobiy bo'lishini ta'minlaydigan tadbirlar majmui tushuniladi.

Ushbu faoliyatning vazifasi bolalar bog'chasida, oilada tengdoshlari va kattalar bilan muloqot qilish jarayonida bolaning hissiy qulayligi va ijobiy psixologik farovonligini ta'minlashdir; maktabgacha yoshdagi bolaning ijtimoiy hissiy farovonligini ta'minlash, chunki bolalarning hissiy kayfiyati, aqliy farovonligi, quvnoq kayfiyati ularning salomatligi uchun muhimdir.

Ko'pincha biz o'zimizga savol beramiz qaerdan boshlash kerak? O'zidan. Yaxshilik qiling. Odamlarni seving va xayrlashing. Odamlarga sizga qanday munosabatda bo'lishni xohlasangiz, shunday munosabatda bo'ling. O'zingizni va atrofingizdagi dunyoni biling. Odamni xafa qilishdan qo'rqing. Boshqa birovni olishdan ko'ra, o'zingizni berish yaxshiroqdir. Odamlarga quvonch baxsh eta oling.

Bolaning sog'lig'ini himoya qiladigan, bola va ota-onalarning sog'lig'i madaniyatini tarbiyalaydigan o'qituvchi, birinchi navbatda, o'zi sog'lom bo'lishi, valeologik bilimlarga ega bo'lishi, ishdan charchamasligi, kasbiy faoliyat bilan bog'liq afzalliklari va kamchiliklarini ob'ektiv baholay olishi, zarur o'z-o'zini tuzatish rejasini tuzishi va uni amalga oshirishni boshlashi kerak.

Sog'liqni saqlash holati hissiy qulaylik bilan chambarchas bog'liq.

Maktabgacha yoshdagi bolalarning aksariyati hayotlarining asosiy qismini bolalar bog'chasida o'tkazadilar. Bolalar bog'chasi bolani murakkab, o'zgaruvchan va qarama-qarshi ijtimoiy dunyoga olib boradigan zarur va muhim qadamdir. Jamiyatga kirish qanchalik konstruktiv bo'lishi ko'p jihatdan bolaning bolalar bog'chasidagi hissiy farovonligiga bog'liq.

Bolalar bog'chasida bolalarning hissiy qulayligi shartlari:

1. bolalar bog'chasiga tashrif buyurish paytida bolaning sog'lig'i holati;

2.bolaning kattalar bilan o'zaro munosabatlarining xususiyatlari (o'qituvchilar, yordamchi o'qituvchi, bolalar bilan ishlaydigan boshqa mutaxassislar);

3.bolaning o'zi qatnashayotgan guruh bolalari bilan o'zaro munosabatlarining xususiyatlari;

4. hissiy muhit, bolalar bog'chasida umumiy turmush tarzi;

5. bolaning oilasidagi muhit.

Salomatlik holati va hissiy farovonlik.

Sog'liqni saqlash holati va hissiy holat o'rtasidagi bog'liqlik qanchalik yaqinligini aniqlash uchun siz ushbu ikki tushunchaning ta'rifini o'zaro bog'lashingiz kerak.

Hissiy holat – bu sub'ektiv hissiy qulaylik – noqulaylikning o'ziga xos holati (men o'zimni yaxshi yoki yomon his qilyapman, farovonlikning ajralmas hissiyotlari sifatida-tananing yoki umuman tananing ma'lum quyi tizimlarida muammolar.

Sog'lom bola qanday ko'rinishga ega va o'zini tutadi? U faol, quvnoq, yaxshi kayfiyatda. U yaxshi ishtaha va yaxshi uyquga ega, u osongina uyg'onadi, tezda diqqatni jamlay oladi, chalg'itmasdan ishlaydi. Shunday qilib, yuqoridagilardan aniq xulosa chiqarish mumkin: hissiy qulaylik to'g'ridan-to'g'ri bolaning sog'lig'iga bog'liq.

2. Bolaning kattalar bilan munosabatlarining tabiati va hissiy farovonlik.

Bolalarning ijtimoiy rivojlanishi haqiqatan ham kattalar bilan hissiy aloqada amalga oshirilishi mumkin. Uning atrofidagi odamlar orasida ijobiy hissiy farovonligi ushbu muloqotning sifatiga bog'liq. Bola quvonch bilan u kutilgan bolalar bog'chasiga boradi, u erda unga samimiy qiziqish ko'rsatiladi, muvaffaqiyatsizliklarni engishga yordam beradi va muvaffaqiyatdan xursand bo'ladi.

Bolalar bog'chasida bolaning hissiy qulayligiga birinchi navbatda o'qituvchi va guruh o'qituvchisining yordamchisi ta'sir qiladi. Bu maktabgacha yoshdagi bolaning yaqin atrofidagi yaqin kattalardan keyin birinchi muhim odamlar, chunki onadan psixologik ajralishni boshdan kechirib, u o'qituvchiga xos bo'lgan hissiy ahamiyatga ega xususiyatlarni belgilaydi.

Voyaga etganlarning psixologik pozitsiyasining mohiyati bolalarning so'zsiz qabul qilinishi bilan ajralib turishi juda muhimdir. Bu bolalarning shaxsiyati va faoliyatini ijobiy baholashning ustunligi, bolaning harakatlarini ijobiy kutish, bolalarning shaxsiyati emas, balki harakatni baholash, ijobiy og'zaki bo'lmagan ko'rinishlardan iborat.

Agar kattalarning psixologik pozitsiyasi bolalarni rad etish bilan tavsiflansa, ya'ni.bolalarning shaxsiyati va harakatlarining salbiy baholarining ustunligi, keyin bola unga o'jarlik, talablarga bo'ysunishni istamaslik bilan javob beradi. Bu kattalar bolalari o'rtasida jiddiy psixologik to'siqdir.

Voyaga etganlarning asossiz qat'iy pozitsiyasi va etarli bo'lmagan ta'lim vositalari asab tizimining haddan tashqari kuchlanishiga olib keladi va qo'rquv paydo bo'lishi uchun qulay zamin yaratadi. Bunday ta'lim vositalariga tahdidlar, qattiq yoki jismoniy jazo, harakatlarni sun'iy ravishda cheklash, bolaning qiziqishlari va istaklarini e'tiborsiz qoldirish va boshqalar kiradi.

3. Bolalar o'rtasidagi munosabatlarning tabiati va bolaning hissiy farovonligi.

Bolaning hissiy farovonligi va bolalar bog'chasiga bo'lgan umumiy munosabati ko'p jihatdan uning tengdoshlari bilan munosabatlariga bog'liq. Bola tengdoshlarining qo'llab-quvvatlashi va yordamiga, hissiy qulaylik yoki noqulaylikning mumkin bo'lgan holatlarida ishtirok etishiga ishonishi mumkin bo'lgan do'stona muhitda o'zini ancha ishonchli va xotirjam his qiladi. Tengdoshlar o'rtasidagi do'stona munosabatlar guruhda ijobiy hissiy muhitni yaratadi.

4. Bolaning oilasidagi muhit.

Kichkina bolaning hayoti oilada boshlanadi va aynan oilada jismoniy, aqliy va axloqiy rivojlanish poydevori qo'yiladi. O'ziga xos, faqat o'ziga xos psixologik iqlimi bo'lgan oila bolaning hissiy farovonligiga hal qiluvchi ta'sir ko'rsatadi. Oiladagi nizolar, bolaga bo'lgan turli talablar, uning qiziqishlari, ehtiyojlari va boshqalarni tushunmaslik bolalarda salbiy tajribalarni keltirib chiqarishi va nevrozning rivojlanishiga hissa qo'shadigan omillar bo'lishi mumkin.

O'qituvchi o'z o'quvchilarining oilalari bilan tanishish, bolaning oiladagi haqiqiy holati, unga yaqin bo'lganlar unga qanday munosabatda bo'lishlari, ma'lum bir oilaning kattalariga qanday munosabatlar xos bo'lganligi, oila a'zolari bir-biri bilan muloqot qilishda qanday kayfiyat ustunlik qilishi haqida o'z fikrlarini shakllantirish juda foydali. Ota-onalar bilan suhbatlarda siz ularning atrofdagi odamlarga bo'lgan munosabatini ham aniqlashingiz mumkin.

Bolaning ijtimoiy psixologik farovonligini ta'minlash uchun zarur bo'lgan shartlar.

1. Hissiy farovonlikni ta'minlash:

- kattalarning bolalarning insoniy qadr-qimmatiga hurmat bilan munosabati, ularning ijobiy o'zini o'zi qadrlashini shakllantirish va qo'llab-quvvatlash, o'z qobiliyatlari va qobiliyatlariga ishonch.

- har bir bola bilan bevosita aloqa orqali;

2.Bolalarning individualligi va tashabbusini qo'llab-quvvatlash:

- bolalar tomonidan faoliyatni, qo'shma faoliyat ishtirokchilarini erkin tanlash uchun sharoit yaratish orqali;

- bolalarning qaror qabul qilishi, his-tuyg'ulari va fikrlarini ifoda etishi uchun sharoit yaratish orqali;

- bolalarga direktiv bo'lmagan yordam, bolalar tashabbusi va turli faoliyat turlarida mustaqillikni qo'llab-quvvatlash orqali.

3.Turli vaziyatlarda o'zaro ta'sir qilish qoidalarini o'rnatish:

- bolalar o'rtasida, shu jumladan turli milliy-madaniy, diniy jamoalar va ijtimoiy qatlamlarga mansub, shuningdek, turli xil sog'liq imkoniyatlariga ega bo'lgan ijobiy, do'stona munosabatlar uchun sharoit yaratish;

- tengdoshlar bilan ziddiyatli vaziyatlarni hal qilishga imkon beradigan bolalarning kommunikativ qobiliyatlarini rivojlantirish;

- bolalarning tengdoshlar guruhida ishlash qobiliyatini rivojlantirish.

4. Rivojlanish darajasiga yo'naltirilgan, bolada kattalar va tajribali tengdoshlar bilan birgalikdagi faoliyatda namoyon bo'ladigan, ammo uning individual faoliyatida dolzarb bo'lmagan o'zgaruvchan rivojlanish ta'limini qurish(har bir bolaning zbR):

- faoliyatning madaniy vositalarini o'zlashtirish uchun sharoit yaratish orqali;

-fikrlash, nutq, aloqa, tasavvur va bolalar ijodiyotini rivojlantirishga, bolalarning shaxsiy, jismoniy va badiiy-estetik rivojlanishiga hissa qo'shadigan faoliyat turlarini tashkil etish orqali;

- bolalarning spontan o'yinini qo'llab-quvvatlash, uni boyitish, o'yin vaqti va makonini ta'minlash orqali;

- bolalarning individual rivojlanishini baholash orqali.

5. Ota-onalar (qonuniy vakillar) bilan bolaning ta'limi, ularni bevosita ta'lim faoliyatiga jalb qilish, shu jumladan oilaning ehtiyojlarini aniqlash va ta'lim tashabbuslarini qo'llab-quvvatlash asosida oila bilan birgalikda ta'lim loyihalarini yaratish orqali o'zaro munosabatlar.

Maktabgacha ta'lim muassasasida bolaning ijtimoiy-psixologik farovonligiga ta'sir qiluvchi omillar:

1. Atrof-muhit: mavzuni rivojlantirish muhiti; hissiy rivojlanish muhiti.

2. Oziqlanish: bolalarga taqdim etiladigan taomlarning sifati, ularning o'sayotgan organizmning ehtiyojlariga muvofiqligi, menyularning xilma-xilligi va ovqatlanish tartibining o'zi.

3. Jismoniy faoliyat (jismoniy faoliyat mushaklarning quvonchini beradi, barqaror kayfiyatni yaratadi).

4. Suvni qattiqlashtirish protseduralari.

5. O'yin-maktabgacha yoshdagi etakchi faoliyat turi.

6. Kun tartibi.

7. Psixo-gimnastika.

8. Yengillik.

Mavzuni rivojlantirish muhiti.

Mavzu muhitidagi kattalarning maqsadi bolaning shaxs sifatida rivojlanishiga hissa qo'shishdir. Bu quyidagi muammolarni hal qilishni belgilaydi:

- ruhiy xavfsizlik hissi, bolaning dunyoga ishonchi, yashash quvonchini ta'minlash;

- shaxsiyat tamoyillarini shakllantirish (shaxsiy madaniyat asoslari);

- individuallikni rivojlantirish.

Hissiy rivojlanish muhiti.

1.Maktabgacha ta'lim muassasasi guruhining hissiy rivojlanish muhitining markazlari:

Jismoniy faoliyat markazi;

Qum-suv markazi;

San'at faoliyati markazi;

O'yin motor modullari;

O'yin"yashash xonasi";

O'quv o'yinlari markazi;

Teatrning ayrim turlarining elementlari, "ryazhenya" zonasi.

2.Dam olish markazi, psixologik yengillik.

"Domoteka" (uydan olib kelingan fotosuratlar, o'yinchoqlar, uyni eslatuvchi narsalar. Marosimlar bolaga qanday yordam beradi?

Kichkina bola uchun buyurtma berish-bu tashvish bilan kurashishning bir usuli. Axir, bu haqiqatan ham juda kichik va dunyo juda murakkab, har kuni juda ko'p yangi narsalar sodir bo'ladi va hech bo'lmaganda biror narsa o'zgarmas bo'lishi kerak.

Bolaning ijtimoiy-emotsional rivojlanishini optimallashtirishga yordam beradigan o'yinlar.

Ba'zan biz his-tuyg'ularimizni nazorat qilish, ushlab turish, ularni begonalardan yashirish uchun katta kuch sarflashimiz kerak. Kichkintoyni ushlab turishga, his-tuyg'ularini boshqarishga o'rgatish uchun unga bu "nazorat" ni va u qanday qilib o'ynoqi tarzda "ishlashini" his qilishiga imkon bering. Bolalarni ekspressiv va hissiy jihatdan individual his-tuyg'ularni, harakatlarni, kayfiyatni va individual xususiyatlarni tuzatishni, avtorelaksatsiyani o'rganishni tasvirlash qobiliyatida mashq qilish/

;